Dzień 1 marca jest świętem upamiętniającym polskich Żołnierzy Wyklętych i Niezłomnych. Żołnierzy, którzy bohatersko walczyli z niemieckim okupantem a po 1945 r. doświadczali okrutnych represji ze strony władz komunistycznych. Tereny zachodnich ziem odzyskanych były miejscem ucieczki i schronienia dla wielu żołnierzy polskiego państwa podziemnego. Jednym z nich był Kazimierz Przybysławski – powojenny mieszkaniec Kalisza Pomorskiego.

Kazimierz Przybysławski był podporucznikiem Armii Krajowej o pseudonimie „Młot”. Po wojnie przez wiele lat się ukrywał, także na poddaszu kamienicy przy ulicy Wolności w Kaliszu Pomorskim. Po ujawnieniu był więziony i represjonowany. Przez krótki czas pracował jako nauczyciel szkolny i był nawet wicedyrektorem kaliskiego liceum.

 

[ngg_images source=”galleries” container_ids=”122″ display_type=”photocrati-nextgen_basic_thumbnails” override_thumbnail_settings=”1″ thumbnail_width=”240″ thumbnail_height=”180″ thumbnail_crop=”1″ images_per_page=”20″ number_of_columns=”0″ ajax_pagination=”1″ show_all_in_lightbox=”1″ use_imagebrowser_effect=”0″ show_slideshow_link=”0″ slideshow_link_text=”[Show slideshow]” template=”default” order_by=”sortorder” order_direction=”ASC” returns=”included” maximum_entity_count=”500″]

 

Próbowałem odnaleźć trochę więcej informacji w sieci na jego temat, ale nie jest to proste zadanie. Nawet na stronie zespołu szkół ponadgimnazjalnych nie ma żadnej choćby skróconej biografii. Pomimo zaangażowania kaliskiego liceum w tematykę żołnierzy Wyklętych i Niezłomnych i całkiem bogatej w treść historyczną stronie podpiętej do licealnej. Ale może za słabo szukałem. Jest dostępna za to na stronie urzędowej krótka relacja z odsłonięcia nagrobka w 2012 r.

Inicjatorką upamiętnienia grobu Kazimierza Przybysławskiego była emerytowana nauczycielka p. Anna Przygięda. Ta sama, która przez wiele lat niestrudzenie starała się o zmianę nazwy ulicy Świerczewskiego. W 2012 r. ze środków pozyskanych przez nauczycieli oraz przekazanych z budżetu miejskiego sfinansowano nowy nagrobek dla Żołnierza Wyklętego p. Kazimierza Przybysławskiego. Wcześniej grobem zajmowały się dzieci ze szkoły podstawowej wraz z nauczycielką p. Katarzyną Magac.

 

[ngg_images source=”galleries” container_ids=”123″ display_type=”photocrati-nextgen_basic_thumbnails” override_thumbnail_settings=”1″ thumbnail_width=”240″ thumbnail_height=”180″ thumbnail_crop=”1″ images_per_page=”20″ number_of_columns=”0″ ajax_pagination=”1″ show_all_in_lightbox=”1″ use_imagebrowser_effect=”0″ show_slideshow_link=”0″ slideshow_link_text=”[Show slideshow]” template=”default” order_by=”sortorder” order_direction=”ASC” returns=”included” maximum_entity_count=”500″]

 

Nagrobek p. Przybysławskiego można dosyć szybko odnaleźć na kaliskim cmentarzu. Znajduje się niedaleko wejścia po lewej stronie. Widoczny napis na tablicy nagrobnej ŻOŁNIERZ WYKLĘTY jednoznacznie wskazuje miejsce spoczynku bez znajomości nazwiska. Warto odwiedzić nawet w taki chłodny dzień jak dzisiaj. Na ogrodzeniu dziedzińca cmentarza jest także dobrze widoczny baner upamiętniający Żołnierzy Wyklętych. Pamięć nie zaginęła.

Takich osób jak p. Przybysławski mogło być więcej w naszej gminie. Jednak z oczywistych względów musieli ukrywać swoją tożsamość i niektóre fakty wychodzą na jaw dopiero teraz. Jeden z naszych radnych obecnej kadencji jest potomkiem małżeństwa zaangażowanego w walkę niepodległościową. Po wojnie jego rodzice wylądowali na Pomorzu i historia wyglądała podobnie – były represje i aresztowania, zarówno ojca jak i matki. Natomiast wujek zapłacił najwyższą cenę – został w okrutny sposób zamordowany przez służby bezpieczeństwa w Szczecinie. Miejsce pochówku (jeżeli to tak można nazwać) zostało zidentyfikowane dopiero kilka lat temu.

Podziękowania dla Bogusia Magaca za pomoc w zebraniu informacji o nietuzinkowej postaci jaką jest Kazimierz Przybysławski.

 

                     

     Krzysztof Wiśniewski